Rodzić po ludzku "u siebie"

Narodziny dziecka, szczególnie pierwszego, to chwila, w której mamy zadają sobie wiele pytań. A mitów na temat warunków na oddziałach położniczych nie brakuje. Poszliśmy za sugestią naszych Czytelniczek i na podstawie wyrażonych przez nie wątpliwości postanowiliśmy zadać kilka pytań dyrektorom trzech szpitali : trzebnickiego, milickiego oraz rawickiego. Oto, jakie otrzymaliśmy odpowiedzi :

Jakie standardy obowiązują na oddziale położniczym?

Trzebnica: Oddział Położniczy składa się z dwóch segmentów - pierwszy, mieszczący się na parterze budynku, z blokiem porodowym z niezależną izbą przyjęć dla położnic. Blok Porodowy dysponuje: salą porodową dwustanowiskową oraz odrębną salą jednostanowiskową dla porodów z osobą towarzysząca, salą przedporodową - obserwacyjną czterostanowiskową i jednostanowiskową, salą cięć cesarskich oraz 2 stanowiskami zaopatrzenia noworodków. Sale przedporodowe - obserwacyjne wyposażone są w materace, piłki, worki sacco do ćwiczeń oraz drabinki gimnastyczne, z których rodzące mogą korzystać w trakcie I okresu porodu. W ramach bloku porodowego szpital zapewnia system monitorowania KTG (w tym telemetryczny – bezprzewodowy) oraz USG w wymagających tego sytuacjach położniczych. Drugi segment, na I piętrze budynku, mieści oddział położniczo-noworodkowy dwudziestołóżkowy. Oddział położniczy lokalowo funkcjonuje w postaci aneksów dwupokojowych, z pokojami dwuosobowymi. Przy każdym aneksie dwusalowym dostępny jest węzeł sanitarny (toaleta, prysznic). Dostępny jest również aneks reparacyjny dla prelekcji edukacyjnych, prowadzonych przez położne dla pacjentek, pełniący również rolę aneksu rekreacyjno-rodzinnego dla odwiedzających. W ramach organizacji lokalowo - sprzętowo - kadrowej szpital może przyjąć jednoczasowo do 3 porodów. Obecnie w ciągu miesiąca odbieranych jest około stu porodów. Oddział Położniczy w 2001 roku zdobył II miejsce w Polsce, w akcji "Rodzić po Ludzku" i jest jednym z miejsc certyfikowanych  przez "Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy" do wykonywania przesiewowych badań słuchu u nowonarodzonych. Oddział od kilku lat jest wysoko, pozytywnie oceniany przez konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie ginekologii i położnictwa oraz konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie neonatologii oraz urząd marszałka województwa dolnośląskiego, czego wyrazem jest pełna akceptacja i zaangażowanie tych osób w transformacje oddziałów położniczego i noworodkowego do II poziomu referencyjnego w opiece perinatalnej (jedyne tego typu działania w ramach szpitala powiatowego na Dolnym Śląsku i jedne z nielicznych w Polsce).

Milicz: Wejście w 2012 roku ustawy o opiece przed i okołoporodowej określiło standardy i ujednoliciło sposób postępowania na sali porodowej i oddziale położniczym. Szpital MCM realizuje obowiązujące zalecenia. Oddział posiada 4 łóżka porodowe, 1 salę porodową ogólną (3 łóżka w odrębnych boksach), 1 salę do porodów rodzinnych, 5 pokoi poporodowych dwuosobowych, jeden jednoosobowy i jedną izolatkę (łącznie 12 łóżek poporodowych).

Ponadto szpital uczestniczy w programie konsorcjalnym "Mały Dolnoślązak", finansowanym z funduszy norweskich. W ramach tego programu do końca 2014 roku zostanie przebudowany trakt porodowy z podziałem obecnej sali porodowej ogólnej na dwie odrębne sale, wyposażone w sanitariaty i nowe łóżka porodowe. Ponadto do końca 2014 roku zostanie zamontowana wanna do porodu w wodzie. Szpital posiada jeden z najniższych wskaźników umieralności okołoporodowej w województwie dolnośląskim. W 2013 roku i przez 7 miesięcy tego roku nie zanotowano żadnego zgonu okołoporodowego płodu. Szpital jest w trakcie uzyskiwania akredytacji Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia.

Rawicz: Szpital Powiatowy w Rawiczu (sp. z o.o.) posiada 6 pokoi dla położnic. Jednocześnie może przebywać 9 położnic (dostępna liczba łóżek). Szpital, tak jak wyżej wymienione placówki, również promuje porody rodzinne oraz posiada niezbędne certyfikaty.

Czy oddział prowadzi statystyki dotyczące funkcjonowania oddziału położniczego?

Trzebnica: Placówka od kilku lat przyjmuje średnio do ok. 1000 porodów rocznie, z czego ok. 1/3 stanowiły porody operacyjne drogą cięcia cesarskiego. W bieżącym roku (do dziś) odbyło się 618 porodów z odsetkiem 38 % porodów operacyjnych, 37% stanowiły rodzące spoza powiatu trzebnickiego.

Milicz: W ciągu 7 miesięcy tego roku na oddziale odbyło się 250 porodów. Pacjentki pochodziły z powiatów: milickiego (160), oleśnickiego (39), trzebnickiego (14), wołowskiego (7) wielkopolskiego (20). 10 pacjentek pochodziło z terenów innych niż wyżej wymienione. Odsetek cięć cesarskich wyniósł 39%.

Rawicz: Szpital przedstawił nam dane z lat 2009- 2013: liczba odebranych porodów wyniosła 2964, przeprowadzono 773 cesarskich cięć. W roku 2014, w okresie od stycznia do czerwca, porodów odebrano 226, w tym 71 cięć cesarskich. Szpital nie prowadzi statystyk miejsc zamieszkania rodzących kobiet.

 Kto może skorzystać ze szkoły rodzenia oferowanej przez Państwa szpital?

Trzebnica: Szkoła rodzenia jest w trakcie organizacji.

Milicz: Szkoła rodzenia jest prowadzona w tak zwanym systemie zamkniętym, co oznacza, że prowadzi grupę według kolejnych tematów od ciąży do połogu. Każdy może skorzystać z zajęć dydaktycznych. Co do ćwiczeń przygotowujących do porodu, potrzebne jest zaświadczenie od lekarza prowadzącego ciążę o braku przeciwwskazań. Zajęcia prowadzą: położne, lekarz ginekolog, lekarz neonatolog i psycholog. Zajęcia w szkole rodzenia są nieodpłatne.

Rawicz: Ze szkoły rodzenia mogą skorzystać ciężarne po 20 tygodniu ciąży. Tak jak w Miliczu, zalecane jest okazanie zaświadczenia lekarza prowadzącego ciążę o braku przeciwwskazań do udziału w zajęciach szkoły rodzenia i zezwalające na wykonywanie ćwiczeń.

 Ile osób pracuje na oddziale położniczym?

Trzebnica: Na oddziale pracuje 7 lekarzy (część w niepełnym wymiarze godzin), 15 położnych i 5 osób sprzątający

Milicz: W szpitalu pracuje 8 lekarzy (7 lekarzy specjalistów i 1 lekarz z I stopniem specjalizacji). Zatrudnionych jest 15 położnych.

Rawicz: Na oddziale pracuje 16 położnych i 7 specjalistów z zakresu ginekologii i położnictwa. Opiekę nad noworodkami sprawuje 8 pielęgniarek oraz lekarz neonatolog i lekarze pediatrzy.

Czy kobiety mogą swobodnie korzystać z porodów rodzinnych? Jakie są tego koszta? Jaka jest dostępność do izolatek oraz pokojów jednoosobowych? 

Trzebnica: Szpital umożliwia odbycie porodu w towarzystwie osoby bliskiej, przy założeniu podstawowym nienaruszania intymności wzajemnie przez rodzące i ich bliskie osoby przy jednoczasowym przebywaniu na bloku porodowym. Trakt porodów rodzinnych (z osobą bliską) składa się z jednej sali porodowej jednostanowiskowej i sali przedporodowej z węzłem sanitarnym. Osoba towarzysząca wnosi opłatę 20 zł, w ramach której otrzymuje jednorazową odzież ochronną.

Milicz: Sala porodów rodzinnych jest ogólnie dostępna, bez konieczności wcześniejszego umówienia. Za poród rodzinny szpital nie pobiera dodatkowych opłat. Sale poporodowe są dwu- i jednoosobowe. Izolatka to jednoosobowa sala poporodowa, na której pacjentka leży w przypadku koniecznej izolacji od innych pacjentów (np. z powodu infekcji).

Rawicz: Dostępność do porodów rodzinnych jest nieograniczona. Jedynym kosztem osoby uczestniczącej w porodzie jest jednorazowy ubiór, obowiązujący ze względów epidemiologicznych.

Jaki rodzaj znieczulenia może przyjąć rodząca (i czy może to zrobić na życzenie) oraz w jakim przypadku i jakie są tego koszty?

Trzebnica: Do bezpłatnych sposobów i środków łagodzących ból porodowy na bloku porodowym należą: mieszanka gazowa - Entonox (tlen i podtlenek azotu – zwany potocznie gazem rozweselającym, jest to znieczulenie wziewne) oraz środki farmakologiczne. Dysponujemy również urządzeniem Mama Tens - jest to elektrostymulator na bóle porodowe. Rodząca sama kontroluje działanie urządzenia, w zależności od akcji porodowej.

Milicz: Tak jak w Trzebnicy, na sali porodowej dostępne jest znieczulenie Entonox, za które jednak pacjentka musi zapłacić 80 zł. Cięcia cesarskie wykonywane są w znieczuleniu przewodowym.  

Rawicz: Jak poinformował nas szpital, na każdy rodzaj znieczulenia kobieta rodząca musi wyrazić zgodę, co zostaje odnotowane w dokumentacji medycznej pacjentki. Nie ponosi w związku z tym żadnych kosztów. Dla chętnych Pań oddział oferuje możliwość skorzystania z podtlenku azotu, czyli tzw. "gazu rozweselającego". Znieczulenia zewnątrzoponowe są stosowane tylko w przypadku wskazań lekarskich.