Gminy z długami

Ustawa o finansach publicznych, która określa m.in. zasady konieczne przy konstruowaniu corocznej uchwały budżetowej, a także wieloletnich planów finansowych jest jedną z ważniejszych w pracy jednostek budżetowych. Ustawa definiuje również czynniki, które składają się na środki publiczne, mówi jak należy postępować w wyniku nadwyżki w budżecie lub też w przypadku deficytu. Wszystkie te zapisy są niezwykle istotne. Kapitał pieniężny gminy pochodzący np. z pieniędzy podatników czy ze sprzedaży nieruchomości, pozwala każdej jednostce samorządowej na realizację wszelkich zadań.

Często tak jest, że te najbardziej potrzebne inwestycje wymagają wielomilionowego nakładu finansowego, w związku z czym gmina, tak jak każdy przeciętny obywatel sięga po kredyt. Istnieje wyznaczony pułap, do którego każda z jednostek może się zadłużyć. I w tym przypadku wszelkie zasady zapisane są w ustawie o finansach publicznych. Artykuł 170 ustawy mówi, że łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego nie może przekroczyć 60% dochodów, w przeciwnym wypadku budżet gminy jest kontrolowany przez zarząd komisaryczny urzędu wojewódzkiego. Na koniec 2010 roku gminy podają stan zadłużenia, który nie uwzględnia faktycznych danych. Ale po nowelizacji ustawy to się zmieni i na koniec 2011 roku każda z gmin będzie obowiązana do sprawozdania także z zaciągniętych pożyczek długoterminowych, leasingów czy kwot niezapłaconych (które teraz są wpisane jako przychód gminy). To wszystko ma pokazać faktyczny stan zadłużenia samorządów i całego państwa.

Postanowiliśmy sprawdzić jak sytuacja zadłużenia gmin przedstawia się w naszym powiecie.

Do każdej z gmin wysłaliśmy pismo z następującymi pytaniami: chcieliśmy wiedzieć jaki jest stan zadłużenia gminy na dzień 31 grudnia 2010 r. w kwocie ogólnej, stosunku procentowym do budżetu oraz w jakiej formie został zaciągnięty. Interesowało nas podanie kwot zadłużenia z rozpisaniem na zaciągnięte zobowiązania, terminy spłaty długu oraz, najważniejsze, na co zostały wzięte wielotysięczne pożyczki. Pamiętajmy, że te dane nie uwzględniają całego zadłużenia gminy. Okazuje się, że już teraz niektóre gminy osiągają niebezpieczny pułap, zwłaszcza, jeśli w grudniu 2011 r. będzie trzeba podać dane zgodne z nowymi wytycznymi.

Okazuje się, że najbardziej zadłużona jest gmina Wisznia Mała, gdzie dług sięga 46,42%, podobną sytuację ma Żmigród - 46%. Dramatycznie wzrosło zadłużenie gminy Trzebnica. Na tablicach informacyjnych urzędu, ustawionych przed Bankiem Zachodnim czytamy, że na koniec 30 czerwca 2010 gmina Trzebnica ma "zaledwie" 34% zadłużenia, a już na koniec 2010 roku zadłużenie wzrosło do prawie 45%. Najmniej zadłużona jest gmina Zawonia, której dług wynosi niecałe 16%.

Trzebnica

Zadłużenie gminy Trzebnica na dzień 31 grudnia wynosi 30 mln 664 tys. 54,81 zł, co stanowi 44,94% dochodów. Na dług składają się obligacje oraz ubiegłoroczna pożyczka, która została zaciągnięta na finansowanie oczyszczalni ścieków w Skarszynie. Pieniądze z obligacji także przeznaczone były na zadania inwestycyjne: te z 2007 r. zostały spożytkowane na budowę składowiska odpadów, oczyszczalni ścieków, dróg, wodociągów oraz dworca autobusowego. Obligacje z 2008 r. przeznaczono na przebudowę dróg, budowę hali sportowej w SP, informatyzację urzędu, rewitalizację płyty Rynku. Kolejna emisja obligacji, tym razem z 2009 r. została przeznaczona na spłatę planowanego deficytu związanego z wydatkami na remont budynku i terenu wokół dworca kolejowego, budowę dróg gminnych, hali sportowej przy SP nr 3, wymianę okien w szkole w Boleścinie, rozbudowę przedszkola, rewitalizację rynku i budowę basenu. Ubiegłoroczne obligacje przeznaczono na pokrycie planowanego deficytu w związku z rewitalizacją terenów spacerowych w Trzebnicy, tj. ul. Leśnej oraz Janusza Korczaka, na budowę pływalni, a także na spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań. Oprocentowanie obligacji wygląda następująco: do każdych należy doliczyć podstawę procentową ustalaną co kwartał przez Wibor 3M oraz 1,5 % marżę i gwarancję uplasowania 0,05% - dla obligacji z 2007 r.; podstawę, marżę w wysokości 0.14% dla obligacji 1-, 2-, 3- letnich oraz 0,2 % dla obligacji 4 i 5 letnich; Wibor i marża 2,2% dla obligacji wyemitowanych w 2009 r.; podstawa i 1,2% marża dla ubiegłorocznych papierów. Harmonogram spłat zadłużenia znajduje się na stronach internetowych Biuletynu Informacji Publicznej - czytamy w piśmie przesłanym z Urzędu Miejskiego - w pozycji 7A załącznika nr 1 do uchwały nr IV/13/10, z dnia 30 grudnia 2010 roku.

Oborniki Śląskie

Dług obornickiej gminy na dzień 31 grudnia wynosił ok 18 mln zł (17 mln 878 tys.100 zł), co stanowiło 43,56% planowanych dochodów. Gmina wyemitowała obligację na kwotę 17 mln 420 tys zł i wzięła pożyczki z WFOŚiGW w wysokości 458 tys.100 zł. Otrzymane pieniądze przeznaczyła na budowę dróg, sali gimnastycznej w SP nr 3, budowę gimnazjum w Pęgowie, budowę wodociągu w Bagnie, sieci wodociągowej na odcinku Brzeźno-Osolin, modernizację ośrodka zdrowia, informatyzację urzędu i wprowadzenie e-usług oraz wykup gruntów. Pieniądze z pożyczki pokryły rozbudowę oczyszczalni w Kowalach. Harmonogram spłat deficytu budżetowego gminy zostanie uregulowany do 2014 r.: w 2011 w kwocie 2 mln 946 tys.zł, rok później w kwocie 1 mln 896 tys. zł, w 2013 w kwocie 1 mln 776 tys. zł oraz w 2014 r. w kwocie 1 mln 776 tys. zł.

Żmigród

Gmina zadłużona jest blisko na 20 mln zł (19 mln 987 tys. 265,46 zł), co stanowi 46 % w stosunku do planowanych dochodów (43 mln 450 tys 231,08 zł). Znaczną sumę zadłużenia stanowią wyemitowane obligacje o wartości 19 mln 350 tys. zł, natomiast pozostały deficyt stanowią kredyty w wysokości 111 tys 673,46 zł oraz pożyczki w kwocie 525 tys. 592 zł. Dług żmigrodzkiego samorządu został zaciągnięty głównie na zabezpieczenie wkładu własnego w realizowanych inwestycjach objętych wsparciem finansowym ze środków zewnętrznych (głównie z UE). Oprocentowanie obligacji jest zmienne, zależne od obowiązującej zmiennej co 6 miesięcy stawki Wibor 3M, natomiast zaciągnięte kredyty mają oprocentowanie w wysokości 4,95 i 4,26 %, pożyczka 3,5 % marżę. Spłatę długu gmina zaczyna od tego roku, i będzie trwać przez najbliższe 10 lat. W roku bieżącym gmina spłaci kwotę 22 mln 17 tys. 290,09 zł, do 2019 stawka spłacanego długu będzie oscylowała w granicach ok 2 mln 260 tys. zł, natomiast ostatnie 3 lata spłat to mniejsze kwoty w wysokości 1 mln 700 tys. (lata 2020-21). Ostatnia rata długu zostanie spłacona w 2022 w wys. 1 mln 300 tys. złotych.

Prusice

Ubiegły rok budżetowy zamknęły z 35,5% stanem zadłużenia w stosunku do dochodów. Zadłużenie wynosi 9 mln 589 tys. 200 zł. Na udzielenie i obsługę kredytów ogłaszano przetarg nieograniczony. Wyemitowane obligacje mają 4,55% marżę, natomiast kredyty 5,94% i 4,83% Obligacje zostaną wykupione w 2014 r., dwa kredyty zostaną spłacone do 2014 r., natomiast pozostałe: do 2019 r. i kolejny do 2025 r. I w tym przypadku gmina zadłużyła się by realizować zadania inwestycyjne: budowę ZS i hali sportowej w Prusicach, budowę oczyszczalni ścieków i kanalizacji na terenie aglomeracji Prusic, rewitalizację ratusza i Rynku oraz budowę świetlicy we wsi Brzeźno, wraz z zagospodarowaniem terenu.

Wisznia Mała

Gmina zakończyła rok z długiem w wysokości 11 mln 816 tys. 100 zł, w tym lwią część stanowiły obligacje (w wysokości 11 mln 200 tys. zł) oraz pożyczki (616 tys. 100 zł), co wyniosło 46.42% w stosunku do budżetu. - Gmina Wisznia Mała nie brała żadnych kredytów, wszelkie zobowiązania zostały zaciągnięte wyłącznie na realizację zadań inwestycyjnych. Pożyczki zostały wzięte na dwuetapową budowę kanalizacji sanitarnej dla Wiszni Małej i Ligoty Pięknej oraz dostawę, montaż i rozruch stacji odwadniania osadu dla oczyszczalni ścieków w Strzeszowie - wyjaśnia asystent wójta Sebastian Ottenbreit. Pożyczka na pierwszy etap kanalizacji w gminie (z 4% oprocentowaniem) zostanie spłacona do 30 września br., pozostałe pożyczki: na budowę kolejnego etapu kanalizacji (z 3,5% oprocentowaniem) została zaciągnięta do 16 maja 2014 r., zadanie w Strzeszowie (z oprocentowaniem na 3,5%) zostanie spłacona 16 grudnia br. Spłata obligacji zależna jest od kilku czynników: m.in. od bazy oprocentowania (tzw. stawki WIBOR 3M), ustalanej co kwartał plus stałej marży dla nabywców. Obligacje o wartości 11 mln 200 tys. zł zostały wyemitowane w dwóch transzach: pierwsza 21 grudnia 2009, których wykup nastąpi 21 grudnia 2014 oraz druga z 8 i 28 października 2010 roku, których wykup planowany jest 10 lat później.

Zawonia

Stan zadłużenia gminy na koniec ubiegłego roku wynosił 2 mln 298 tys. 800 zł, co stanowiło 15,79%  dochodów. Prawie całość długu, bo 2 mln 100 tys. zł, stanowią wyemitowane obligacje, pozostałe to pożyczki z WOFŚiGW (pierwsza w wysokości 162 tys. 800 zł, kolejna w wys. 35 tys. zł). Oprocentowanie obligacji wynosi 5,54%, pożyczek odpowiednio: 4% i 3,5%). Obligacje zostały wyemitowano na budowę sali gimnastycznej przy ZS w Zawoni, pieniądze z pożyczek przeznaczono na budowę oczyszczalni ścieków w Suchej Wielkiej oraz budowę trzech kotłowni gazowych: w Urzędzie Gminy, Zespole Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej i w sali gimnastycznej. Pożyczka w wysokości 350 tys. zł spłacana będzie przez 3 lata, od 2011 do 2014 r.: w tym roku gmina spłaci 5 tys., w kolejnych po 10 tys.; druga pożyczka w wysokości 163 tys. 800 zł zostanie spłacona w tym roku: w maju gmina spłaci 38 tys. 200 zł, pozostałą kwotę ureguluje w czerwcu. Obligacje zostaną wykupione za 5 lat.