Z klasy do laboratorium

Polski Ośrodek Rozwoju Technologii we Wrocławiu startuje z nowym projektem, który pomoże poznać fascynujący świat nauki. W warsztatach, szkoleniach i piknikach uczestniczyć będą przedszkolaki, uczniowie i nauczyciele. To działanie ma na celu przybliżenie społeczeństwu nauki i technologii oraz uświadomienie, że ta wiedza ma znaczenie również w życiu codziennym.

PORT realizuje przedsięwzięcia badawczo-rozwojowe, ze szczególnym uwzględnieniem biotechnologii, inżynierii materiałowej i biobankowania. Prowadzi również działania popularyzujące wiedzę z zakresu nauk medycznych, przyrodniczych, ścisłych i technicznych z uwzględnieniem wiedzy i troski o klimat oraz środowisko naturalne. Aktywności są kierowane do wszystkich grup wiekowych, dzieci, młodzieży i dorosłych. Dlatego też dwa lata temu PORT na Kampusie Pracze we Wrocławiu powołał do życia „Ogrody doświadczeń” – zalążek przyszłego Centrum Nauki, który służy popularyzacji nauki poprzez organizację szkoleń i warsztatów dla nauczycieli i uczniów szkół podstawowych i średnich.

Realizowane przez PORT projekty edukacyjne mają z założenia wzbudzić zainteresowanie różnymi obszarami nauki, przybliżyć tajniki wiedzy i pokazać jak duże znaczenie w codziennym życiu ludzi mają osiągnięcia naukowe. Ważną grupą odbiorców są dzieci i młodzież, ponieważ za kilka lub kilkanaście lat to właśnie oni będą kształtować naukę przyszłości. Instytut skupia się również na edukacji nauczycieli, których wiedza i umiejętności są istotne w procesie kształcenia przyszłych naukowców.

 Na pytania dotyczące współpracy ze Starostwem Powiatowym w Trzebnicy odpowiada Paweł Kurant, Zastępca Dyrektora Instytutu i Dyrektor ds. Finansowych i Operacyjnych.

Fot. PORT - Paweł Kurant

W 2022 roku Polski Ośrodek Rozwoju Technologii podpisał ze starostwem powiatowym w Trzebnicy porozumienie o współpracy. Na czym ono polega?

Paweł Kurant: - W ramach porozumienia obie strony zadeklarowały współpracę w zakresie edukacji i biznesu. W szczególności dotyczy ono współpracy i utrwalaniu relacji pomiędzy środowiskiem naukowym a środowiskiem samorządowym, a także wspólnej budowie kompleksowego systemu działań na rzecz powstawania trwałych relacji między starostwem a Polskim Ośrodkiem Rozwoju Technologii w sferze nauki i biznesu. Relacje te budujemy poprzez współpracę w zakresie prac badawczo-rozwojowych oraz społecznej odpowiedzialności nauki. Szczególnie ważna jest dla nas ta ostatnia kwestia – to dzięki niej mamy szansę zainteresować uczniów ze szkół powiatu trzebnickiego przyszłą pracą w charakterze naukowca i wyborem zawodu, który w niedalekiej przyszłości przyniesie im satysfakcję i rozwój.

W jaki sposób realizujecie Państwo ustalenia z porozumienia o współpracy?

- Przede wszystkim poprzez zapraszanie dzieci i młodzieży z powiatu trzebnickiego do uczestnictwa w przygotowanych dla nich aktywności. Mam tu na myśli głównie warsztaty prowadzone przez naszych animatorów i naukowców, podczas których uczniowie w praktyczny sposób poznają zagadnienia z obszaru chemii, fizyki, biologii i matematyki. Dowiadują się na przykład, od czego zależy gęstość cieczy, czym jest rozszczepialność światła i jak zobaczyć DNA gołym okiem. Taka edukacja, której towarzyszą elementy zabawy, ale i poważnej pracy naukowej, to naszym zdaniem bardzo dobra okazja do sprawdzenia się w roli przyszłego badacza.

Taką edukację prowadzicie Państwo nie tylko wśród uczniów, ale i nauczycieli z powiatu trzebnickiego?

- To prawda, pod koniec zeszłego roku grupa nauczycieli z Państwa powiatu uczestniczyła w naszych szkoleniach dotyczących nowoczesnych metod wdrażania kompetencji przyszłości. Wykorzystanie nowoczesnych narzędzi, takich jak okulary VR i interaktywne wielkoformatowe monitory, jest szansą na wprowadzenie tych metod również do szkół. Ta aktywność ma swój ciąg dalszy, bo oprócz obecnie prowadzonych warsztatów dla uczniów będziemy również ponownie zapraszać do Polskiego Ośrodka Rozwoju Technologii nauczycieli z powiatu trzebnickiego. Nie ukrywam, że w procesie nauczania i pogłębiania kompetencji przyszłości bardzo liczymy na wsparcie lokalnych przedsiębiorców – mamy wtedy niepowtarzalną szansę na wprowadzenie kompleksowego programu nauczania i wychowanie kolejnego pokolenia naukowców.

W ramach programu „Ogrody Doświadczeń” Polski Ośrodek Rozwoju Technologii realizuje szkolenia i warsztaty dla nauczycieli i uczniów szkół podstawowych i średnich. W 2023 roku zakończył się projekt „Kompetencje przyszłości kluczem do rozwoju technologicznego Polski” finansowany ze środków Ministerstwa Nauki. W jego ramach przedstawiciele jednostek oświatowych, samorządowych i organizacji non-profit zajmujący się aktywną edukacją młodzieży uczestniczyli w cyklu sześciu warsztatów. Celem tych spotkań było rozwijanie kluczowych umiejętności niezbędnych do wsparcia edukacji w obszarze rozwoju kompetencji przyszłości. Uczestnicy doskonalili umiejętności techniczne, kreatywność, rozwiązywanie problemów oraz komunikację i współpracę zespołową. Program składał się z modułów, zawierających elementy praktyczne i teoretyczne, dostosowane do potrzeb uczestników. Zakres szkoleń obejmował również rozwój kompetencji miękkich, czyli umiejętność efektywnej komunikacji, zarządzanie czasem, przywództwo i kreatywność.

W sformułowaniu rekomendacji projektu uwzględniono słabe i mocne strony identyfikowane w trakcie badania i programu pilotażowego. Analiza tych czynników pozwoliła na dokładne zrozumienie obszarów, w których konieczne jest udoskonalenie oraz tych, w których osiągnięto sukcesy. Rekomendacje, oparte na najlepszych praktykach i innowacjach w dziedzinie rozwoju kompetencji przyszłości, uwzględniają wymagania rynku pracy i rozwój technologiczny, tak aby uczestnicy programów byli jak najlepiej przygotowani na przyszłe wyzwania.

We wspomnianych zajęciach uczestniczyli m.in. nauczyciele Powiatowego Zespołu Szkół nr 2 w Trzebnicy. Zapoznali się oni z najnowszymi metodami, technikami oraz narzędziami edukacyjnymi pomocnymi w budowaniu zaangażowania i motywacji do nauki wśród dzieci i młodzieży szkolnej, mieli również okazję poznać metody prowadzenia lekcji z wykorzystaniem okularów VR, tablic interaktywnych oraz aplikacji edukacyjnych.

- Udział w szkoleniach, szczególnie tych z wykorzystaniem okularów VR, uważam za cenne doświadczenie i inspirację. To pierwszy raz, gdy podczas szkolenia mogłam wcielić się w rolę ucznia i w ten sposób przetestować różne techniki i podejścia do nauczania. Tematyka zajęć była bardzo różnorodna, a zaprezentowane formy prowadzenia lekcji, integracji czy lodołamaczy mogę wcielić w życie niemal od razu - mówiła Joanna Lewandowicz, nauczycielka biorąca udział w warsztatach.

Fot. PORT 

W najbliższym czasie ŁUKASIEWICZ - PORT będzie realizował program „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”, popularyzujący badania naukowe oraz ich wyniki poprzez programy edukacyjne bazujące na metodzie doświadczenia i eksperymentu. To naturalna kontynuacja działań realizowanych w poprzedniej edycji warsztatów, która cieszyła się dużą popularnością wśród uczestników i skutecznie wprowadzała ich w świat nauki. W ramach projektu dzieci i młodzież będą miały okazję poznać pracę w laboratorium naukowym. Projekt łączy sprawdzone i skuteczne metody przekazywania wiedzy w oparciu o nowe zadania sugerowane przez uczestników zajęć. Dziedziny, na które położony jest główny nacisk to biologia i chemia oraz ich pochodne. Dzięki kompetencji prowadzących zajęcia oraz nowocześnie wyposażonym laboratoriom uczestnicy warsztatów będą mogli wejść do świata nauk ścisłych i przyrodniczych.

- Zaproponowane warsztaty, laboratoria i spotkania wprowadzą dzieci, młodzież i dorosłych w świat nauki, pokażą jej wagę i ogromne znaczenie dla społeczeństwa; zaprezentują również metody i charakter pracy naukowca, jej odpowiedzialność i poszczególne elementy procesu badawczego. Stworzone od podstaw scenariusze zajęć będą autorską propozycją edukatorów Departamentu Społecznej Odpowiedzialności Nauki Łukasiewicz - PORT oraz pracowników B+R Łukasiewicz - PORT - mówi Paweł Kurant.

W ramach promocji w początkowej fazie projektu zorganizowane będą 2 spotkania. Pierwsza cześć obejmuje prelekcję naukowca zajmującego się tematyką powiązaną z działalnością Sieci Badawczej Łukasiewicz - PORT Polskiego Ośrodka Rozwoju Technologii. Drugie spotkanie przybliży wszystkim zainteresowanym charakterystykę projektu, jego założenia, cele i spodziewane efekty.

Projekt realizowany będzie poprzez warsztaty, szkolenia i zajęcia plenerowe. Zajęcia warsztatowe, w zależności od wieku uczestników, mają różny stopień zaawansowania. Adresatem są dzieci przedszkolne (od 5. roku życia) oraz uczniowie szkół podstawowych i średnich. Warsztaty będą programem edukacyjnym bazującym na edukacji poprzez doświadczanie. Jest nim nowa autorska oferta edukacyjna oparta na czynnym uczestnictwie oraz nauce poprzez doświadczenia i zabawę. Czas zajęć uzależniony jest od wieku uczestników i rodzaju zajęć. Projekt zakłada przeprowadzenie 700 zajęć 1-godzinnych i 80 zajęć 4-godzinnych.

Celem szkoleń jest pogłębianie wiedzy wśród edukatorów/nauczycieli. Aktywność ta uwarunkowana jest ustawicznym rozwojem technologii oraz jej wpływie na dobór narzędzi wspomagających proces nauczania. Temu też byłaby poświęcona tematyka tych spotkań. Planowane są dwa szkolenia w roku dla grup liczących 10-15 osób. Podczas szkoleń największy nacisk położony będzie na część praktyczną. Uczestnicy spotykać się będą w małych grupach, tak aby można było podejść indywidualnie do każdego uczestnika.

Projekt zakłada również organizację dwóch pikników plenerowych, podczas których prezentowana będzie praca naukowców. Podczas spotkań uczestnicy wysłuchają prelekcji oraz odwiedzą wybrane laboratoria. Każdy gość pikniku będzie miał również okazję do poeksperymentowania w plenerze. Taka forma pomoże ukazać przydatności wiedzy naukowej w życiu codziennym, gospodarce i rozwoju technologii. To również możliwość spotkań różnych środowisk i pokoleń, dzięki którym można będzie poznać fascynujący świat nauki.

W najbliższym czasie Polski Ośrodek Rozwoju Technologii wyśle zaproszenia do udziału w projekcie do szkół i jednostek samorządowych.