Reklama

Wieści z trzebnickiego grodu

15/11/2012 09:27
5 listopada 1910 r. - w mieście odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika gen. Fryderyka Seydlitza. Ideę budowy pomnika poświęconego lokalnemu bohaterowi trzebniczanie przyjęli bez zastrzeżeń. Pomnik dłuta rzeźbiarza Baunbacha z Berlina został odlany z brązu. Cesarz Wilhelm II przekazał na ten cel zdobyczne armaty. Trzymetrowa figura Seydlitza została umieszczona na 2,20 m cokole wykonanym ze śląskiego granitu. Pomnik postawiono na reprezentacyjnym miejscu koło willi barona Seherr-Thossa (obecnie budynek starostwa przy ul. Ks. Bochenka). Baron inicjator pomnika, podarował ten plac miastu. Wówczas był on wart 2000 marek. Pomnik kosztował 16 tys. marek. Miasto zapłaciło 1000 marek, resztę pokryła nadprezydencja wrocławska.

 8 listopada 1933 r. - ksiądz Hübnerzostał proboszczem parafii katolickiej w Trzebnicy

 8 listopada 1938 r. -noc z wtorku na środę,zw. w historii Trzeciej Rzeszy "nocą kryształową", jak pisze kronikarz Kurt May, była czarnym dniem dla mieszkańców Trzebnicy. Rozbestwione bojówki hitlerowskie wezwały nocą mężczyzn trzebnickiej gminy żydowskiej do stawienia się pod synagogą (bożnica, dom modlitw). Wywleczonych z domów Żydów aresztowano, pobito oraz skuto łańcuchami i popędzono ulicami miasta do synagogi. Tam na ich oczach bojówkarze zdemolowali wyposażenie bożnicy i zniszczyli święte księgi judaizmu, następnie podpalili ją wraz z sąsiadującą z nią szkołą żydowską.

Trzebnicka synagoga mieściła się przy obecnej ul. Polnej naprzeciw górnego wylotu obecnej ul. W. Witosa. Ówczesna synagoga, druga z kolei na tym miejscu bożnica gminy żydowskiej, powstała w 1871 r. Pierwszą, mniejszą zbudowano w 1830 r.

Po spaleniu synagogi i szkoły, skutych, z ogolonymi głowami Żydów ponownie popędzono ulicami Trzebnicy i wywieziono do Wrocławia, a stamtąd do obozów koncentracyjnych. Na przykład Wilhelm Durra, właściciel domu mody - wyprawy ślubne i ubiory, zginął w 1942 r. w Treblince. Natomiast kobiety i dzieci żydowskie zostały wywiezione nieco później lub dobrowolnie wyemigrowali.

Tej nocy bojówkarze zdewastowali i okradli także wszystkie sklepy i mieszkania żydowskie. Pogrom Żydów nazwano później "nocą kryształową", od szkła z rozbitych szyb wystawowych i kryształów ze zniszczonych żydowskich mieszkań, które pokryło ulice niemieckich miast.

Pogrom żydowski 8 listopada unicestwił trzebnicką gminę żydowską, a majątek Żydów - domy, sklepy, warsztaty i przedsiębiorstwa - przeszedł na własność państwa, które rozdało go miejscowym nazistom.

Walter Tusk,niemiecki przedsiębiorca i pisarz, który urodził się w 1890 r. w żydowskiej rodzinie w Trzebnicy, a w latach 1925-1940 mieszkał we Wrocławiu, w swoim dziele "Dżuma zapanowała w mieście Breslau" tak opisał, na podstawie relacji swego znajomego, pogrom Żydów w Trzebnicy: "Nasz dawny dom zbudowany w stylu empire stoi blisko Rynku po lewej stronie. Jego aktualny właściciel (fabrykant likierów) oraz część rodziny zostali nocą wyciągnięci z łóżek. Jemu na szyję założono stryczek, zaś rodzinę skrępowano powrozami. Wszystkich zagoniono przed płonącą synagogę, gdzie już oczekiwało pozostałych siedmiu jeszcze mieszkających w Trzebnicy Żydów. Oprócz kobiet wszyscy zostali ciasno skrępowani powrozami. Przed płonącą synagogą ostrzyżono im włosy, a potem przepędzono przez miasto i wywieziono. Kobiety puszczono."

Na Śląsku pogrom Żydów objął niemal wszystkie miejscowości  zamieszkane przez Żydów.

 11 listopada 1934 r. -  chór kościoła ewangelickiego wykonał oratorium "Stworzenie świata", wspaniałe dzieło Józefa Haydna.

 

 

 

Aplikacja nowagazeta.pl

Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś koniecznie zainstaluj naszą aplikację, która dostępna jest na telefony z systemem Android i iOS.


Aplikacja na Androida Aplikacja na IOS

Reklama

Komentarze opinie

Podziel się swoją opinią

Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.


Reklama

Wideo NowaGazeta.pl




Reklama
Wróć do